Type! Futura

Het lettertype Futura is ontworpen door de Duitser Paul Renner. In samenwerking met Bauer Type Foundry in 1928 heeft hij het definitieve lettertype ontwikkeld.




In die tijd was er een belangrijke kunstzinnige stroming actief: Het Bauhaus (1919-1933). Stroming is eigenlijk niet het juiste woord. Het Bauhaus was eigenlijk gewoon een school waar kunst en ambacht werden samengebracht. De school was opgericht door de architect Walter Gropius. Ook de beroemde architect Ludwig Mies van der Rohe is kort directeur geweest van het Bauhaus. Lang heeft de school niet bestaan want in 1933 werd de school al door de Nazi's gesloten.

Het Bauhaus heeft ook zeer veel invloed gehad op de hedendaagse vormgeving. En dan ook nog op allerlei disciplines zoals de architectuur, interieur ontwerp, grafisch ontwerp en de typografie. Paul Renner was weliswaar niet betrokken bij het Bauhaus maar de kenmerken en ideeën van het Bauhaus zijn duidelijk herkenbaar.

De Futura herken je snel aan de eenvoudige geometrische vormen. Zo is de letter O zowat een perfecte cirkel. En bestaat de onderkast a eigenlijk uit een cirkel met een rechte lijn. Eigenlijk een hele eigenzinnige letter zonder versiering.
Door zijn hoge stokletter en lage staartletter heeft de Futura automatisch een grotere regelafstand. Hierdoor ziet in Futura gezette tekst er altijd 'licht' uit.



De in 1928 ontworpen Futura bestond in eerste instantie alleen uit de versies: Light, Medium, Bold, en Bold Oblique. Light Oblique, Medium Oblique, Demibold, en Demibold Oblique zijn later in 1930 uitgebracht. In 1932 is de Book-versie uitgebracht. Gevolgd in 1939 door de Book Oblique. Niet alle versies zijn door Renner ontworpen. De Extra Bold variatie was bijvoorbeeld ontworpen door Edwin W. Shaar in 1952. En de Extra Bold Italic in 1955 door Edwin W. Shaar en Tommy Thompson. (Bron: Wikipedia)

Futura Black is een beetje een vreemde eend in de bijt. Deze in 1926 door Josef Albers ontworpen variatie is later toegevoegd aan de Futura familie. Dit soort variaties noem je ook wel Stencilfonts. Je kon deze letters als het ware uitsnijden en deze als stencil voor bekistingen en dergelijke gebruiken. Josef Albers is vooral bekend geworden door zijn schilderijen 'Hommage to the Square'.



Bij Opatel hebben we de Futura ook nog in een originele loden letter. Wanneer je bij ons een training hebt gevolgd in Rotterdam heb je misschien die letterkasten wel zien staan. Opvallend daarbij is dat sommige letters er in lood anders uitzagen dan hun moderne digitale variant. Met nae de zogenaamde getekende letters (accentletters) zijn duidelijk verschillend. In onderstaande afbeelding staat boven de digitale versie en onder de loden variant.




Futura heeft ook een aantal opvolgers gekregen. Lettertypen die duidelijk geïnspireerd zijn door de Futura zijn: Avenir, Metromedium, Neuzeit Grotesk

Futura op de maan
De Futura is ook gebruikt op het bord dat de astronauten in 1969 hebben achtergelaten op de maan.



Futura bij Ikea
Ikea gebruikt haar eigen lettertype de Ikea Sans. Deze door Robin Nicolas ontworpen letter is overduidelijk gebaseerd op de Futura. Hij heeft trouwens ook voor Opel een letter ontworpen. Ook hierbij is Futura duidelijk aanwezig.



Futura in film
De film The Royal Tenenbaums (2001) zit vol met Futura. In elke scene waar tekst zichtbaar is heeft men Futura gebruikt. Op deze pagina van Mark Simenson Studio, lees je meer over deze film.
•